NEFES borusu darlığı nedeniyle ağız ve burun yoluyla nefes alamayacak duruma gelen hastaların nefes alabilmeleri eryaman Escort için takılan ‘trakeostomi kanülleri’ faydanın yanı sıra istenmeyen sıhhat sıkıntılarına da neden olabiliyor Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Sina Ercan bu durumdan kurtulmanın mümkün olmasına rağmen birçok hastanın yanlışsız değerlendirilmediği sincan Escort için hayatını bu biçimde sürdürdüğünü söyledi Hastaların ‘trakeostomi kanülleri’ ile yaşamaya mahküm olmadıklarını belirten Ercan tedavi yolları hakkında değerli bilgiler paylaştı
Teneffüs yetmezliği nedeniyle nefes borusuna tüp takılıp teneffüs aletine etlik Escort bağlanan hastalarda teneffüs takviyesi muhtaçlığı 15 gün sonra hala devam ediyorsa boğazdan delik açılarak trakeostomi tüpü takılıyor Lakin nefes darlığı çeken bilhassa ağır bakımdaki teneffüs takviyesine muhtaçlığı olan hastalara uygulanan trakeostomi bir mühlet sonra kişinin ömür kalitesini olumsuz etkileyebiliyor Hastaların birçoklarının trakeostomi kanülleriyle yaşamak zorunda olmadıklarını hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Göğüs Cerrahisi Anabilim Kısmı Lideri Prof Dr Sina Ercan yanlışsız tedavinin değerine dikkat çekti
10’DA BİRİNİN BOĞAZINDA DELİK AÇILIYOR
Ağır bakımda teneffüs aletine bağlanıp 3 günden sonra teneffüs takviyesi gereksinimi devam eden her 10 hastadan birine trakeostomi uygulandığını hatırlatan Prof Dr Sina Ercan Biz ağız yoluyla nefes borusuna takılan tüpü 10 15 günden daha uzun mühlet yerinde tutmak istemiyoruz Zira bu durumun hastada geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabildiğini biliyoruz dedi Trakeostomi açılan hastaların değerli bir kısmının ağır bakım süreci bittikten sonra kanül çekilerek iyileşebildiğini söyleyen Prof Dr Sina Ercan kelamlarına şöyle devam etti
Ancak hastaların bir kısmı oluşan bu hasar ve trakea denilen nefes borusunda daralmanın yol açtığı direnç nedeniyle nefes almakta çok zorlanıyor Hasta adeta bir pipetin içinden solur üzere nefes alıp vermek zorunda kalıyor Bu hastalarda kanülü olağanda olması gerektiği üzere çıkarıp almak mümkün olmuyor Zira bu durumda ön taraftaki delik de kapanıyor ve hasta nefes borusundaki darlık sebebiyle ağız ve burundan nefes alamaz hale geliyor
ÖNEMLİ KOMPLİKASYONLAR GÖRÜLEBİLİYOR
Bu hastaların yaşadığı problemlerin başında konuşma zorluğu ve ses çıkaramamanın geldiğini anlatan Prof Dr Ercan Trakeostominin üst tarafındaki nefes borusunun olağan kısmı hasar görüp büsbütün kapanabiliyor Hastalar üstten nefes alamadığı için hava akışı sağlanamıyor ve konuşamıyor Bu durumda hastaların teneffüs muhtaçlığı bitse dahi trakeostomiye bağımlı kalıyor hasta etrafıyla da irtibat kuramaz hale geliyor Yanı sıra vakit içinde önemli kanama tekrarlayan zatürre enfeksiyonları üzere trakeostominin çok daha önemli komplikasyonları görülebiliyor Fakat hastaların bu durumla yaşamaya mahküm olmadığını âlâ bir muayene ve cerrahi müdahale sonrası bundan kurtulabileceklerini bilmeleri gerekiyor tabirlerini kullandı
SES TELLERİNE ZİYAN VERİP KONUŞMAYI ENGELLİYOR
Trakeostominin yaratacağı hasarın ciddiyetinin ses tellerine yakınlığına nazaran artabileceğini söyleyen Prof Dr Sina Ercan Ne kadar uzun bir kısım hasar görmüşse ve ses tellerine ne kadar yakınsa bu işin cerrahi tedavisi o kadar kompleks hale geliyor Bu bölgede ses tellerinin hareketlerine kumanda eden çok ince iki değerli hudut bulunuyor Cerrahi müdahalenin bu hudutlar hasar görmeden birinci seferde ve yanlışsız halde yapılması çok değerli Zira bu hastaların başarısız bir birinci cerrahiden sonra ikinci müdahaleyle sıhhatlerine kavuşma ihtimalleri besbelli formda azalıyor Münasebetiyle cerrahi önemli bir teknik alt yapı yetkinlik ve grup çalışması gerektiriyor sözlerini kullandı
Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Sina Ercan hastası Zülfü Orhan’a uyguladıkları tekniği örnek göstererek cerrahi tedavi hakkında şunları söyledi
Zülfü Bey’in ses tellerinin çabucak altında yer alan büsbütün kapanmış bölgeyi çıkarttık ve içerisine düzgünleşme mühletince takviye misyonu görecek silikondan yapılmış T tüp dediğimiz bir aparatı yerleştirdik T tüp üç ay kadar stent vazifesi gördü ve hasta meselesiz güzelleşti Daha sonra T tüpü de çıkardık Büsbütün olağan halde soluk borusunu eski haline getirmiş olduk Bundan sonra da tekrar Kulak Burun Boğaz Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç Dr Zeynep Alkan yardımıyla hastamıza yutma terapisiyle tekrar yutmayı öğrettik
BOĞAZINDAKİ DELİK KAPATILDI AYLAR SONRA YİNE KONUŞTU
Geçirdiği felç sonrası 45 gün ağır bakımda kalan ve teneffüs yetmezliği nedeniyle boğazında bir delik açılan Zülfü Orhan ise bir yıl boyunca ‘Trakeostomi’ ile ömrünü sürdürdü ‘Ameliyat olursa yaşamaz’ denilen hasta geçirdiği cerrahi operasyon ve T tüp uygulamasıyla yine konuşmanın memnunluğunu yaşadı Aylarca konuşamayan Zülfü Orhan yaşadığı zorlukların kendisini çok yıprattığını belirterek Derdimi yazıyla anlatıyordum ‘Bana su getirin’ derken bile bunu yazmam gerekiyordu Artık boğazımda iz dahi yok O kadar memnunum ki güya tekrar doğmuş üzereyim Tekrar yaşama bağlandım dedi
TRAKEOSTOMİYİ ALIRSAK ‘YAŞAMAZ’ DEDİLER
Zülfü Orhan’ın sıkıntı günlerinde yanında olan oğlu Ali Orhan ise yaşadıklarını şu sözlerle anlattı
Babam ağır bakım süreci sonrası teneffüs yetmezliği sorunu yaşadı Nefes borusuna delik açılması gerekti Biz muhakkak bir müddet sonra oranın bizatihi güzelleşeceğini düşündük Süreç bizim istediğimiz üzere ilerlemedi Boğazına 12 milimetrelik bir kanül takıldı ‘Kapatırsak teneffüsü kesilip hayatını kaybeder’ dediler Bir yıla yakın bir mühlet bu türlü yaşadı Sonunda yapılan ameliyat sonrasında babamız değil güya biz tekrar doğduk Babam artık istediği üzere konuşabiliyor Şu an kimseye bağımlı olmadan yaşıyor
YUTMAYI YİNE ÖĞRENDİ
Kulak Burun Boğaz Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç Dr Zeynep Alkan operasyon sonrası terapileri uyguladı Orhan’a yutmayı tekrar öğrettiklerini belirten Doç Dr Zeynep Alkan Yutma terapisinde en kıymetlisi besinin akciğere kaçmaması Besin akciğere kaçtığı vakit akciğerimizde zatürreye yol açabiliyor O nedenle hastaya yutmayı öğretiyoruz Öksürmek hava yolunu koruyan en âlâ reflekstir Bu refleks kimi hastalarda kaybolabiliyor Tekrardan öksürmeyi baş durumlarını ayarlamayı lokmaları bölmeyi besinin lokmalara nazaran kıvamlandırılmasını öğrenmede terapiler hastaya yardımcı oluyor Hastanın öğrendiği noktada terapiler sonlandırılıyor diye konuştu İstanbul
